Nasze przyzwyczajenia żywieniowe i tradycje kulinarne sprawiają, że w jadłospisie dominuje mięso, wędliny, podroby i tłuszcze zwierzęce. Można to zaobserwować głównie w okresie jesienno-zimowym.
- Dlatego bardzo ważne jest racjonalne ułożenie codziennej diety, by uwzględnić w niej odpowiedni udział warzyw i owoców. Ich znaczenie polega przede wszystkim na wysokiej zawartości witaminowej, mineralnej oraz występowaniu błonnika. Większość produktów żywnościowych zakwasza organizm człowieka. Jedynie warzywa, owoce i mleko zawierają składniki zasadotwórcze, które zobojętniają nadmiar kwasów w organizmie i dlatego tak ważne jest codzienne spożywanie tych produktów - podkreśla Alicja Nowak z Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego.
Wiele problemów zdrowotnych w organizmie człowieka wynika z nieprawidłowej pracy jelit i zaburzeń w funkcjonowaniu przewodu pokarmowego. W takich sytuacjach istotną rolę ma do spełnienia błonnik - włókno pokarmowe, naturalny składnik owoców, warzyw, nasion i zbóż. - Przede wszystkim zwiększa objętość pokarmów, daje uczucie sytości, zmniejsza wchłanianie przez organizm szkodliwych substancji, wpływa na obniżenie poziomu cholesterolu we krwi, reguluje pracę przewodu pokarmowego. Najbogatsze w błonnik są nasiona warzyw strączkowych, warzywa liściaste, ziemniaki i owoce - mówi Alicja Nowak.
WARZYWA
Spożycie warzyw i ich przetworów w 2010 roku wyniosło 108 kg w przeliczeniu na 1 mieszkańca (w 2009 roku - 116 kg). W gospodarstwach domowych w 2010 roku spożycie warzyw (łączne spożycie warzyw świeżych, chłodzonych, mrożonych i przetworów) wyniosło 59,16 kg na osobę i spadło o 1,8% w porównaniu z 2009 rokiem (60,2kg). Najbardziej spadło spożycie kalafiorów i brokułów, ale mniej zjedzono też buraków, kapusty i marchwi. Wzrosło za to spożycie ogórków, pomidorów oraz przetworów warzywnych i soków. W wydatkach na żywność, warzywa były na 4. miejscu po mięsie, przetworach zbożowych i nabiale.
OWOCE
W 2010 roku spożycie owoców i ich przetworów wyniosło 45 kg w przeliczeniu na mieszkańca (55 kg w 2009 roku). Najbardziej spadło spożycie gruszek i śliwek (około 50%), owoców pestkowych: wiśni, czereśni, moreli, brzoskwiń (33,3%) oraz owoców jagodowych i jabłek. W 2010 roku konsumpcja owoców zmniejszyła się we wszystkich grupach społeczno - ekonomicznych. Najwyższy spadek zanotowano w gospodarstwach domowych rolników (21,9%). Owoce i ich przetwory zajmowały 5. miejsce w wydatkach gospodarstw domowych na żywność.
Źródło - Główny Urząd Statystyczny
Każdy z nas powinien jeść 40-50 dag warzyw i owoców podzielonych na 5 porcji w ciągu dnia.
Przykładowa porcja warzyw:
1 pomidor średniej wielkości (100 g), zielona sałata (1/3 główki - 65 g), marchew gotowana - 5 łyżek(140 g), groszek zielony gotowany - 3 łyżki ( 70 g), gotowana fasolka szparagowa - 3 łyżki (50 g).
Przykładowa porcja owoców:
1 duże jabłko lub gruszka (150 g), 1 duża pomarańcza (250 g), 1 szklanka soku owocowego (200 ml).
PRAKTYCZNE PORADY
- owoce i warzywa myć oraz płukać dokładnie pod bieżącą wodą
- obierać je cienko i szybko płukać
- surówki przygotowywać bezpośrednio przed podaniem na stół
- do zakwaszania surówek stosować kwaśne owoce , ich sok lub ocet winny
- dodawać do surówek oliwę z oliwek, oleje, jogurt naturalny, śmietanę lub majonez bezpośrednio przed podaniem
- warzywa najlepiej gotować na parze, ewentualnie w małej ilości wody pod przykryciem, nie rozgotowywać. Tylko kalafior, brukselkę, jarmuż gotować bez przykrycia
- warzyw należy przygotować tyle, żeby wystarczyło na jeden posiłek - nie zostawiać i nie odgrzewać